O ÇOCUKLAR

O ÇOCUKLAR

17.04.2014 10:30:07

A+ A-

Bu resmi geçtiğimiz yıl Köy Enstitüleri kuruluş yıldönümünde de O ÇOCUKLAR başlığıyla paylaştım.

Çünkü Köy Enstitülerinin kuruluş amacını, bu okulların o yıllar nasıl kimler tarafından heyecanla karşılandığını en iyi anlatan bu resim diye düşündüm.

Ben yaş itibarıyla şanslı bir insanım. Çünkü ilkokul öğretmenlerimin tamamı Köy Enstitülerinde okumuş, oralardan mezun olmuş öğretmenlerdi. Düşünüyorum da hemen hepsinin o genç yaşlarında çevresinde saygınlık uyandıran kişilikleri gözümün önüne geliyor. Hemen hepsi köy çocuğuydu. Tün yaşamları boyunca da o köylerden hiç kopmadılar. Onların hepsini hep sevgiyle hatırlayıp saygıyla anıyorum.

Çünkü hemen hepsi Köy Enstitüsünde eğitim almış olmanın heyecanını ve gururunu tüm yaşamları boyunca taşırken bizlerin eğitiminde çok önemli katkıları olmuştu.

Buradan bakınca Köy Enstitüleri gerçekten cumhuriyet döneminin aydınlanma heyecanını köy çocuklarıyla köylerden başlayarak bütün Türkiye'ye taşımıştı

'Toplumsal aydınlanmanın öneminin farkında olan her İnsanın yaşı ne olursa olsun Köy Enstitülerini tanıdıkça aynı heyecanı bugün bile duyar' diye düşünerek bunları yazıyorum.

Önümde Reşat Keser dostumun gönderdiği 'Savaştepe Köy Enstitülü Yıllar' kitabı var. Uzun zamandır satır satır okuyorum.

Yıllar öncesinde yaşanmış aydınlanma hamlelerinin anlatımında sanki o yıllara, o okullara bir özlem var gibi.

Kitabın sonunda Köy Enstitüsünün açıldığı günü anlatırken "O gün Güneş'in doğuşu bir başkaydı Savaştepe'de. Sanki dağda bayırda kendi kendine açıp solan köy çocukları için, gelecek aydınlık günlerin habercisiydi bu geliş" ifadesi benim kapak remini doğruluyor.

Gerçekten Köy Enstitüleri öncelikle o çocukları, onların eğitim ihtiyacını düşünerek açıldı.

Çünkü yaratılan aydınlanma heyecanıyla köy çocukları eğitim isteğinde bulunsa, okuyup tahsil yaparak geleceklerini kurtarma ve toplumsal gelişmeye eğitimli insanlar olarak katkı sağlamayı istese bile o yıllarda köy çocuklarının eğitim yapması çok zordu.

Benim bir süredir paylaştığım Onun Hikayesi öyküsünde ifade edilmeye çalışıldığı gibi o yıllar eğitim, hele köy çocuklarının eğitimi 'her yiğidin harcı değildi'.

Onun Hikayesi' başlıklı uzun öyküde bir çocuğun, köyde okuma heyecanı yaşayan bir çocuğun okuma aşkına yanıt bulmaya çalışan ana, babanın gayreti fedakarlığı ve çaresizliğini, çocuğun okuma özlemini anlattım..

Öykü bütünüyle gerçek bir yaşamdan kurgulanmış bir öyküydü. Yine geçen yılda üzülerek yazdığım gibi; o günlerde bir dağ köyünden okumak için kasabaya gelen bir çocuk onurundan aç kaldığını kimseye söyleyemediği için açlıktan ölmüş, ölüsü 'ırbıkçı deresi' deriz orada derenin içinde kaldığı evde bulunmuştu. Ama onun öyküsünü o uzun öyküde paylaşmak içimden gelmemişti.

Yukarıda yazdığım ve Onun Hikayesi öyküsünde de anlattığım nedenlerle resimde görünen çocuklara bakınca; 17 Nisan 1940'da açılma kararı verilen, açılan Köy Enstitüleri'nin o çocukların köylerinde, o çocuklarda yarattığı heyecanı, sevinci anlayabiliyorum.

O yıllar o köy çocukları aç kalma, açıkta kalma tehlikesi yaşamadan Köy Enstitüleri'nde okuma olanağı buldu. O okulları açanlar pırıl pırıl o çocuklarla başlattığı aydınlanma meşalelerini yine o çocuklarla cehaletin karanlığındaki köylere, giderek bütün ülkeye taşıdı. Çocuklar okulda öğrendikleri bir zanaat, okuma yazma öğretisi becerisi ve yanlarında her biri yüz yüz elli kitapla gittikleri köylerde modern işlikler kurdu. Her köy bir kütüphaneye kavuştu. Bu yazdıklarım Köy Enstitüleri'nin açılmasının ön sonuçlarıdır.

Esas olarak o okullar ve mezun olup öğretmen olarak köylere tayin edilen o çocuklar toplumsal aydınlanma heyecanı yaratmışlardır. Onların yaktığı aydınlanma ışığı onca karartma çabalarına karşın Türkiye halkının aydınlanmasına çok önemli katkılar sağladı.

Bugün onca karatma çabalarına karşı aydınlığın karanlığa direnmesinin ana sebebi, gücü o yıllarda faaliyet gösteren Köy Enstitüleri'dir.

Onların geçmişteki değerlerini kavrandıkça; bugün geleceğe yönelik aydınlanma çabalarında doğru hedefler belirleyeceğiz.