HALİM SELİM romanımdan sekizinci bölüm
Bu sırada Halim telaşla homurdana homurdana
işine yetişmeye çalışırken; bir yandan kendi kendine söyleniyordu. “Ulan oğlum
sen de heç kafı yok. Az galsın arddeş bokuna işe geç galcedin sen hiç
akıllanmecen” diye söylenirken de ‘netcen? İcabında arddeş için gatlancen. Çok
gonuşup durma, arddeş böyle günde belli olur’ diye kendini teskin etmeye
çalışıyordu.
Tabi o böyle homurdana homurdana giderken
geçtiği yerlerde telaşla işe gidenler; ‘aman ayı geliyor, ezmesin’ düşüncesiyle
sağa sola kaçışıyordu. Haliyle Halim’in bunları fark ettiği yoktu. O bir an
önce vaktinde işe yetişmeye çalışıyordu. Çünkü patronu ona ‘en geç sekizde
burayı açmış ol’ demişti. Gerçi önceden erken geldiği birçok gün vardı, ama adı
gibi biliyordu Patronu onlara bakmaz, eğer vaktinde gelmezse, Halim’i kapı
önüne kordu.
Halbuki yanlış düşünüyordu. Patronu ‘aman
Halim bir şeye alınır da bırakıp gider’ diye endişeleniyor ve Halim’in gönlünü,
‘tabi şımartıp götünü kaldırmasın diye dikkat ederek’ alıyordu. Onun budan
haberi yok, bir an önce işe yetişmek için koşturuyordu.
Ayağında komutanın verdiği eski postaldan
hapishane atölyesinde tokyo terlik gibi kestirdiği eski terlikler vardı. Çok
eskimişti. Ayağında kopar diye çok endişeliydi. Ayağına göre ayakkabı diktirmek
için gittiği ayakabıcı ‘anasının nikahını’ istemişti. Gerçi komutanın son diktiriverdiği
postal gıcır gıcırdı; ama yaz günü giyilmezdi. İşte bu düşünce ve endişelerle
soluk soluğa iş hanının önüne geldi.
Lokantanın aşcısı çorbayı yenice pişirip
kapının önüne çıkmıştı. Halim’i soluk soluğa gelirken görünce ‘hayrola bizim
oğlan ardından kovalıyan mı var?’ diyecekti ‘ne olur ne olmaz’ diye vazgeçip,
sadece merakla bakıyordu. Halim soluk soluğa onun önünde durdu “bizim oğlan
saat kaç?” dedi. Aşçı saatine baktı “sekize yirmi beş var” deyince, Halim “hay
bıllasına goduğum” dedi. Aşcı bozulmuştu. Ne olursa olsun ‘bıllasına’ yani
ablasına küfür ettirmezdi. Ama karşısında bir ayı vardı, münasip bir şekilde
‘ayıb oluyor bizimoğlan, şimdi olmadı’ demeye hazırlanıyordu. Halim aşcının
yanlış anladığını sezmiş, “kusura bakmı bizim oğlan. Lafım sene değil, o gırık
dölüne” deyince aşcı sanki itiraz etmiş de, Halim özür dilemiş gibi, ‘öyle
desene bizim oğlan, yoksa kötü olurdu’ diyecekti; yine kendini tutup sustu.
Bu sırada Halim “gırık dölü benle dalgı
geçmek neymiş, ben sene gösteririm” derken rahatlamış bir şekilde hana girip,
asansöre binip yukarı çıktı.
Aşcı da durumu anlamıştı ‘o gırık dölü
kimse hapı yuddu’ diye söyleniyordu.
Halim kapıyı açıp büroya girip yerine
oturmuştu. Ayaklarına baktı patlıcan gibi parmaklarının arasından çıktığı deri
kuşak koptu kopacaktı. “İşi bak yavu. Para artasa hamama giden deyodum, şindi
de babuç işi çıkdı. Derdin biri bitip, öteki başlıyo. Valla yaşımak çok zoraldı”
diye söylenirken kalktı patronun masayı sildi. Masanın yanındaki döner koltuğu
gelen gidenin oturduğu koltukları ve yuvarlak masayı düzeltti. Kendine bir çay
söyledi, yine yerine oturdu. Çaycı çayı getirdi verip hemen kaçtı.
Halim ‘işi çok her hal, hemen tüydü’ deyip
çayını içmeye başladı. O daha çayı içip bitirmemişti ki patron geldi. Halim
hemen ayağa kalktı. Patron hiçbir şey demeden odasına girince arkasından ‘adama
gızıp gırık dölü dediydim; emme o gırık dölü muziplik yapıp saat sekize geliyor
demeyip, essah saatı deseydi; ben de da vakıt va deyi Nuri’nin yanda eğleşcedim
ve patrondan hemen önce buruya yetişemecedim’ diye geçirdi.
Bir fırsat bulunca, o kahveye gidip
‘bizimoğlan sen benle gır gır geçmek için saat da yediyi geçerken, sekize geliyor
dediydin. Ben de hakiki saatı örenince sene çok gızdıydım; emme sağol. Senin
zevzekliğin çok işime yaradı’ diyecekti.
O bunları düşünürken patron seslenince, ne
yapacağını şaşırdı. Hadi içerde biri olunca çağırdığı zaman içeri girip patron
‘o iş tamam mı?’ deyince ‘tamam patron’ der görevini yapardı. Zaten şimdi her
zamanki gibi patronun sade kahvesini söyleyecekti. Şimdi ne oldu da
seslenmişti? İşte Halim’in buna aklı ermemişti. ‘Bu patronun huyu da emme
değişik. Bi böyle bi höyle, ben bu işlen içinden nasıl çıkıcen?’ diye içinden
söylenirken kapıyı açtı; içinden ‘ne olursa osun, anasını saten’ diye geçirip
“buyur patron” dedi. Yine içinden ‘işallah doğru demişimdir; emme canım o da
ben seni sabah sabah çağırınca şöyle decen demedi’ diye söylenirken patronu
onun ayaklarına bakıyordu. Halim şaşırdı ‘acıba ayamda bi mi şey var?’ diye
bakındı. ‘Hiç bi şey yoğudu’. Yalnız patlıcan gibi parmakları dışarıdaydı.
Ayaklarına bakarken; gözüne tırnakları ilişti. Tırnakları çok uzamıştı, ama
‘hamama gidince, yumuşar, orda keserin’ diye düşünmüştü. Patronun tırnaklarının
uzamasına baktığını zannetti. “Valla patron hamama gidince kescedim, valla
ondan ellimedim” diye özür dilemeye çalışırken; patron içinden ‘tam düşündüğüm
gibi. Terlikleri eskimiş. Buna bir spor ayakkabı diktirmek lazım’ diye
geçiriyor, ama ‘acaba şımarır da, olmayacak şeyler ister mi?’ diye
endişeleniyordu, ama kararını verdi. Halim’in ayaklarını göstererek “senin terlikler
eskimiş. Ayağın çok büyük. Sana hazır ayakkabı da olmuyor. En iyisi bi spor
ayakkabı diktirivereyim. Sen akşam köşedeki ayakkabıcıya git, ayağın ölçüsünü
ver” dedi.
Dedi ama Halim’in kulakları uğulduyordu.
‘Ayakkabıcıya git, ayak ölçünü ver’ diyen patrona sarılmamak için kendini zor
tutuyordu. Ağlamaklı olmuştu. Koca ağzını yayarak “sağol patron, çok sağol sen
benim bubamsın. Öl de ölen öldür de kafasını koparen” dedi. Bunu derken,
ellerini kafa koparır gibi yapmıştı. Patron Halim’in pençelerini kendi
boğazında hissetti, az kalsın soluğu kesiliyordu. Kendini topladı “hadi bu kadar
yeter. Sen şımarıp mımarma görevini yap yeter” dedi. Halim hala kendine
gelememişti. Patron cebinden bir tomar para çıkardı içinden elli lira saydı “al
bundan sonra haftalığına zam yapdım” dedi. Halim şimdi bayılacaktı, kendini zor
tutuyordu. Patron “bitmedi” dedi “şunu da al” diye iki yüz lira daha sayıp
verdi. “Bununla kendine üst baş al, buraya böyle yakışmıyorsun” dedi. Artık
Halim’i tutana aşk olsun. Zincirini koparmış gibi, patronun korku ve
şaşkınlıkla bakışları arasında elini tutup “sağol patron, şindi bene ne dersen
de gari” diyerek patronun elini ‘şapır şupur’ öpüyordu. Patron “tamam tamam”
diyerek elini kurtarmaya çalışınca, az kalsın bileği kırılıyordu. Halim
patronun elini kerpeten gibi kavrayıp öpmüştü. Patronun bileği çok acıdı; ama
belli etmedi, “tamam bu kadar lavubalilik, geç yerine” deyince, Halim hemen
kendini topladı. “Tabi patron ben görevimin başındayın” diyerek dışarı çıktı.
Patron onun ardından acıyan bileğini ovuştururken, “ayı, amma kuvvetli ha.
Mengene gibi bi duttu, az daha bileğim kopuyordu” diye söyleniyordu.
Halim dışarı çıkınca hemen patrona bir sade
kahve söyledi ve yerine oturdu. Şimdi çok daha cibciddi oturuyordu. Az sonra
çaycı garsonu, yani Ali kahveyi ve suyu getirdi. Halim’i heykel gibi otururken
görünce az kalsın ödü patlayacaktı; hemen patronun odaya girdi, kahve suyu
bıraktı. Geri geri çıkıp kapıyı kapattı. Halim’den yana bakmamaya çalışarak
hemen sıvıştı.
Çünkü o sırada Halim, gerçekten çok korkunç
görünüyordu. İşine dört elle sarılmıştı. Öyle ya, böyle patron için ne yapsa
azdı. Öyle çok ciddi otururken aklından neler geçmiyordu neler. Spor
ayakkabıları diktirdiğini hayal etti. Ayağında o ayakkabılar, ağır ağır
ciğercinin yanına gidip ‘şöyle bi dururun’ diye düşündü. Aslında nasıl
duracağını, uygulamalı olarak yapacaktı; ama şimdi yeri değildi. Neyse zaten o
hayalinde nasıl duracağını görüyordu. Tabi öyle durunca, ciğerci ayakkabıları
görüp, “güle güle giy ayağında eskisin’ diyecekti. ‘Tabi öyle diyecek, çünküm o
adam yol yordam görmüş biri’ diye düşündü. Aslında ciğercinin ‘yol yordam
gördüğünü’ daha önce hiç düşünmemiş; hatta veresiye ciğer alırken ciğercinin
gönülsüz davrandığnı, görüp ‘nolcek apış arasını sidik yakmamış ki’ diye
kızardı. Ama şimdi öyle düşünmüyordu. İçinden ‘sonra’ dedi. Sonra birden ‘hemen
şımarıp gapıp goyverme oğlum, işine bak; bunlara sona düşünürsün’ dedi.
Patronun verdiği haftalığı ile iki yüz lirayı karışmasın diye ayrı ayrı
ceplerine koydu. Çünkü haftalığının yeri ayrı, o iki yüz liranın yeri ayrıydı.
Paraları karıştırmak istemiyordu. Hapise girerken iki bin lirasını ve dayısının
zorla verdiği beş yüz lirayı düşüncesizce harcayıp çar çur etmiş ‘dinelip
galmıştı’. Onun için şimdi paralarını hep yerli yerinde harcayıp, bir daha
‘ortuda dımdızlag galmecekti’ Bu nedenle şimdi patronun adamlığı tutup verdiği
parayla, zamlı aldığı haftalığını ayrı ayrı koymuştu.
Neyse paraları nasıl harcayacağını ve
patronun diktirivereceği spor ayakkabıyı sonra düşünecekti. Yalnız birden
aklına ‘sakın babuçlan parasını haftalıkdan kesmesin’ diye bir düşünce geldi;
ama ‘dangılak oğlum senin patron öyle güççük iş dutmaz’ deyip rahatladı ve
kendine işine verdi. ‘Cibciddi’ oturuyordu. Birden kapıdan içeri bir bayan
girdi. Halim kadını görünce, oturduğu yerde sıçradı. “Pardon bayan kimi
bakdıydınız?” diye şaşkınlıkla sordu. Ama öyle sorduğuna pişman oldu. Çünkü
birden görevini hatırlamıştı. Patron gelenlere ‘pardon kime bakdınız?’ deme
gibi bir görev vermemişti. O gelenleri cibciddi ayağa kalkmadan karşılayacak;
patron içerideyse hiçbir şey söylemeden kaşıyla ‘içerde gir’ diye işaret
edecekti. Eğer patron yoksa sadece ‘patron yok’ diyecek, eğer patron nerede
falan gibi soru sormaya kalkan olursa ‘orası sene ilgilendirmez’ diyecekti o
kadar.
Şimdi durum değişmişti. Patron ona güzel
bir bayan, hele şimdi gelen gibi biri gelirse ne yapacağını söylememişti. Bu
yüzden çok şaşırmıştı.
Kadın da Allah için tam bir afetti. Halim
kadın olarak yalnız dayısının yanına gittiğinde onun arkadaşının götürdüğü
Tarlabaşı’nda randevu evinde tam kırk lira vererek beraber olduğu kadını
tanımış, tadı damağında kalmıştı.
O gün bu gün hayatına başka hiçbir kadın
girmemişti. Hem nasıl girecekti ki? O olaydan sonra hapse girmiş, çıkıp geleli
üç ay ancak olmuştu. Bu sürede karnını zor doyuruyordu. Gerçi genelevine gidip
‘göz banyosu yapen’ diye çok düşünmüştü; ama ‘eşşek gözüyle bahar olmaz’ diye
bildiği bi laf varıdı. O aklına gelince bir de ‘bu yaşda ayıb olucek’ diye vaz
geçmişti.
Siz şimdi durup dururken ‘ebenin kızıyla,
köy katibinin kızı ne oluyor?’ derseniz işte o zaman külahları değişiriz. Kaç
kere Halim’in onları rüyasında öyle kız gibi, kadın gibi değil kuş gibi kelebek
gibi gördüğünü; hatta Halim’in görmediğini kızların rüyasına öyle girdiklerini
söyledik. Şimdi onları karıştırmanın alemi değil.
Neyse bunları Halim duymamış olsun. Hem
zaten Halim şu anda kimseyi duyacak gibi değildi. Çünkü kadın afet bir şeydi.
Aslan yavrusu gibi Halim’i görünce içi geçmiş; şimdi Yavuz’un ona niye ‘sen
büroya gelme, ara ben gelirim’ dediğini anlamıştı. Karşısında pek çok kadının
hayran olacağı; ayı gibi falan, ama çok karizmatik bir erkek vardı. Halim’e
baygın baygın bakıyordu. Halim’in içi de bir çeşit olmuştu. Kadının öyle
bakışlarına bir anlam veremedi. Yerinden kalkıp ‘buyrun bayan, bişe mi
istediniz?’ diyecekti. Tokyoları ve uzamış ayak tırnakları aklına geldi.
Oturduğu yerden ayaklarını gizleyerek “buyrun hamfendi, birine mi bakdınız?”
dedi. Kadın biraz daha kırıtarak “ayıp bir bayana böyle mi yaklaşılır?”
deyince, Halim içinden ‘ne yaklaşması yahu, yerimden kalkmadım da’ diye geçirirken
kadın “Yavuz içerde mi?” dedi. Halim içinden ‘hobbıla Yavuz diyo, sankim asker
arkıdeşi’ diye geçirdi. “ha patron mu? O” dedi. İçerde diyecekti, bir pot
kırmayayım diye duraklamıştı. Kadın “anladım içerde” deyip, kapıyı açıp girdi.
Halim arkasından bakakalmıştı. İçerden
patron seslenince hemen ayağa kalktı. İçeri girerken ‘valla patron bene
sormudan paldır küldür içeriye daldı’ diyecekti. Kapıyı açtı “valla patron”
demek için ağzını açmıştı ki bir dene görsün? Patron ayakta, kadın patronun
koltuğuna oturmuştu. İçinden ‘hobbıla’ derken “emret patron” dedi. Sesi biraz
yüksek çıkmıştı. Patron “yavaş oğlum, yengeni korkuducaksın” dedi. Patron öyle
deyince Halim’in tam aklı bokuna karıştı.
Çünkü patronun karısını; yani yengeyi
biliyordu. Yenge gayet mazbut, örtülü, namazında niyazında kadındı. Bir
keresinde patronla birlikte evine gitmişti. Kadın Halim’in elindeki eşyaları
alırken yüzünü gizlemişti. Pekii ‘namazında niyazında olduğunu nereden bilmiş?’
derseniz Öyle ya kadın örtülüdür, ama öyle çok namazcı değildir. Ama onun da
cevabı hazır. Kadın eşyaları alırken, bir elinde de tesbih vardı da oradan
biliyordu. Kadın tesbihi herhalde eline süs diye almamıştı. İşte Halim bunları
düşünerek aklı karışmıştı. Hadi patron ikinci bir karı almıştı. Öyle ya adam
zengindi, dinen de yeri vardı. ‘Emme biri öyle, biri böyle olurmu hiç? Çok
denişik, insanın aklı sırrı ermeycek bu patronun işine’ dedi. Ama elli lira
haftalık, iki yüz lira öteberi parası, sonra ayakkabıcıya diktirilecek spor
ayakkabı. Şimdi bunlar varken işi karıştırmanın alemi yoktu. İçinden ‘alan
razı, veren razı, sene ne düşer biliyosun herhal’ diye kendi kendine söylendi.
O bunları düşünerek patrona bakarken kadın
bir yandan Halim’e bakıyor bir yandan da patronun orasını burasını elliyordu.
Halim hiç o tarafa bakmadan patrona bakıyordu. Patron “yengene bir neskafe
söyle” dedi, kadına da “başka bi şey istiyon mu hayatım?” dedi. Kadın Halim’e
baygın baygın bakarak, “istesem kabul edermisin?” deyince patron kadının
Halim’e sulandığını anlamıştı. Halim’e sertçe “öyle aval aval bakma da
söyleneni yap” dedi.
Halim “emret patron” deyip çıkarken içinden
‘şindi buna noldu? Ne kusur işledik de gızdı. Bu patron kısmı bi böyle, bi
şöyle akıl sır ermiyor’ diye geçirirken dışarıdaki diyafona gelmişti. Sertçe
“bi nasgafa” dedi. Çaycı anlamamıştı, “nee” diye soruyordu, Halim “nas gafa nas
gafa” diye tekrar çok yüksek sesle bağırınca koridordaki bürolarda olan herkes,
kafalarını kapılardan çıkarıp bakıyordu. Çaycı da diyafonun öteki ucundan
“tamam, anlaşıldı” diye seslendi. Halim büroya dönerken ‘dangılak nasgafayı
bilmiyo çaycılık yapıyo, boku bilmiyon abdesanede ne işin va?’ diye
söyleniyordu. Yine geçip yerine görevinin başına geçti.
İçinden ‘bu patron kısmının ekme ganlı
olurmuş, silip yiyene aşgolsun’ diye geçirirken kendinin o kanı silip, patron
ekmeğini yemeyi başardığını düşünüyordu.
Bu sırada içeride patronu kadınla
tartışıyordu. Bu kadın patronun dostuydu. Daha önce de yazmıştık. Bu Yavuz bey
denen pezevengin faizle para verdiği bir adam borcunu ödeyemeyince adama ‘paran yoksa karın var, ver ödeşelim’ demiş.
Adamcağız arından; bir de karısının faizcinin bu sözlerini duyunca kocasına
‘ver ödeş’ deyişine çok üzülmüştü.
Çünkü kadın çok aşağılıktı. Adamcağız bu
aşağılık kadının isteklerine yetişeceğim, ona ayak uyduracağım diye kendini parçalamış,
işini takip edememiş; en sonunda bu Yavuz bey denen aşağılığın eline düşmüştü.
Üstüne hem faizciden, hem de karısından bu sözleri duyunca arından intihar
etmişti.
Adamın kardeşleri Yavuz beyden kardeşimizin
intiharına sebep oldu diye davacı olmuşlardı. Ancak aşağılık kadın; yani adamın
karısı mahkemede “kocamın sinirleri zayıftı. Yavuz beyden önce de sık sık
intihara kalkıştı” demişti. Adamın kardeşlerinin tüm itirazına rağmen Yavuz bey
kadının ifadesiyle kurtulmuş ve sonra bu kadını kendine dost edinmişti. İşte bu
kadın o kadındı; ama Halim’in bunlardan haberi yoktu.
Kadın, patrona “beni dışarıdakinden
kıskandığın için mi buraya gelme diyordun?” diye soruyordu. Patron müthiş
öfkelenmişti; ama bu kadına bir şey söyleyemiyordu. Çünkü fettan kadın bu
herife yani Yavuz beye iyi kanca takmıştı. Onun birçok kirli işine ortaktı. Hem
ondan, hem de çok güzel olduğu için Yavuz bey alttan almaya başladı. “Tamam
hayatım vallahi ondan değil. Biliyorsun senin kocanın olayı tam unutulmadı, ben
ondan öyle diyordum. Yoksa seni bu hanzodan niye kıskanayım? Sen öyle seviyesiz
kadın mısın?” dedi. Kadın biraz sakinleşmişti. “Tamam tamam anladık, şimdi yağ
yapma. Ben senin neyi neden yaptığını bilirim. Ama benim söylediğin gibi o
hanzoyu midem almaz. Sana, sen beni o hanzoya layık gördüğün için kızmıştım.
Anlaştık; artık buraya gelme yasağım kalktı. O eski hikaye; senin beni salak
zannedip söylediğin çocukların bile anlamayacağı masal. Şimdi onu bırak bana
araba alacaktın noldu?” dedi.
Patron “hayatım sana çok güzel bir araba
alıcam. Şimdi markasını söylümeyeyim de sürpriz olsun. En kısa zamanda arabayı
altına çekicem” dedi. Kadın “inanayım mı” deyince Yavuz bey de “inan hayatım,
bekle en kısa zamanda” dedi. Kadın bu söz üzerine ayağa kalkıp Yavuz beye
sarıldı ve öpüyordu. Yavuz bey kadının ellerinden kurtulmaya çalışıp “tamam
burda ayıp olur” dedi. Kadın “dışarıdakine mi?” deyince Yavuz bey “ne alakası
var hayatım? Şimdi müşteri gelecek” dedi. Kadın pis pis sırıtıp “hayrola ağında
kaç kişi var? Dışarıdaki işi biliyor mu?” deyince Yavuz bey “aman yavaş keriz
uyanmasın” dedi.
Kadın alacağını almıştı. “Tamam hayatım,
kelek yapmak yok” dedi. Yavuz bey kadın bir an önce gitsin diye “valla tamam,
uzatma” dedi. Kadın “baay” deyip kapıyı açıp çıktı, arkasından patron çıktı.
Halim hemen ayağa kalktı; kadına hiç bakmadan esas duruşta bakıyordu. Görünüşü
çok komikti. Kadın patrona el salladı, Halim’e baktı çıkıp gitti. Giderken
içinden ‘ayı, ben seni balımdan ikram edeyim de sen bakma’ diye söyleniyordu.
Birden Yavuz beyin ‘yavaş keriz uyanmasın’ dediğini hatırladı. İçinden ‘Yavuz
bundan niye çekiniyor acaba?’ diye geçirdi. Halim’e kafayı takmıştı.
Kadın çıkınca Halim içinden bir oh çekti
“şindilik gurtulduk” dedi. Çünkü içinden bir ses ‘sen bu garıdan zor
gurtulursun’ diyordu. Yavuz bey esas duruşta çok komik görünen Halim’e “rahat işin başına dön “deyip tekrar odaya
girdi. Yavuz beyin dostuna vaat ettiği araba lokantacının arabaydı. Adam arabasını
daha satamamıştı borcun günü de geçmişti.
Siz ‘lokantacı senet vermedi ama’
diyeceksiniz. Olsun, bu gibi işlerde ip her zaman faizcinin elindedir. Onun ipi
oynatması için belgeye gerek yoktur. Yavuz bey de tam böyle düşünüyordu. ‘Yarın
lokantacı efendinin ifadesini almam lazım’ diye düşünüp, onu nasıl bir tuzakla
avlayacağının planını önceden yapmıştı bile. İş şimdi bu planı uygulamaya
kalmıştı.
Ee bu da Yavuz beyin ihtisas alanıydı.
Bunları düşündü. Yalnız dostunun ansızın gelmesine kızmıştı. Kadın kurnazdı,
onun neden “sen büroya gelme de çağır ben geleyim” dediğini anlamıştı. Yavuz
bey Halim işe başlayınca gerçekten Halim’den kıskandığı için ona “büroya gelme”
demişti.
Aslında kendi yakışıklı boylu poslu bir
adamdı. Halim ise baştan beri anlattığımız gibi; insan azmanından da azman;
insana kafesinden kaçmış kah ayıymış gibi, kah aslanmış gibi gelen bir
yaratıktı.
Şimdi siz “Yavuz bey boylu poslu yakışıklı
biri; Halim de böyle insana sanki hep hayvanmış gibi gelen biriyse Yavuz bey
dostunu neden kıskanıyormuş?” diyeceksiniz. Siz haklısınız. Yavuz bey mesela
kendi nikahlı karısını Halim’den kıskanmıyordu. Halim’le evine eşya bile
gönderiyordu. Çünkü karısı gibi kadınlar açık kapalı fark etmez normal
kadınlardı. Yavuz bey tecrübeli adam dostu farklı bir kadın… Halim’i farklı
enteresan bulup onun farkını yaşamak isteyecek.
Çünkü kendisi için çırpınan aslında
yakışıklı da sayılan kocasını Yavuz beyle aldatıp boynuzlamıştı. Yavuz bey adı
gibi biliyordu. Bu kadın Halim’i görünce onunla yatmayı çok istemişti. Yavuz
bey bu kadının bu huyunu bildiği için ona “buraya gelme, ara ben senin yanına
geleyim” demişti. Bu nedenle içinden “bu kadını dizginlemek lazım, yoksa
Halim’le başımı belaya sokucak” diye geçiriyordu. Öyle bir durumda Halim’in
hakkından gelemeyeceği için çekip vurması lazımdı. Buna çok canı sıkıldı. Bir
an önce kadına araba alıverip gönlünü almayı düşündüğü için ‘sana araba
alacağım’ diye söz vermişti. Lokantacının arabası da gerçekten güzeldi. Bu arada
lokantacıya farklı yaklaşıp onu daha da avucunun içine almak istiyordu. Çünkü
asıl hedefi lokantacının karısıydı.
İşte bu şekilde düşünürken Halim aklına
gelince kendi düştüğü açmazının yanında böyle namussuzlukları düşünmeyi de
ihmal etmiyordu.
Kafasında bu düşüceler geçerken “bu sıkıntılarla
bu gün iş olmaz” deyip dostunun arkasından giderek; eğer Halim’le ilgili bir
düşüncesi varsa vazgeçirmeyi düşündü. Dışarı çıktı. Halim her zamanki gibi
ayağa kalkmıştı. Yavuz bey Halim’e baktı. Onun yüzünde dostunu çekecek bir şey
var mı, acaba Halim dostunu görünce aklından bir şey geçirdi mi diye dikkatli
baktı. İçinden ‘yok yavu, ben yersiz endişeye kapılmışım. Benim kadın bundan
hoşlanmaz, bunun da aklına kötü bişey gelmemiştir. Baksana bakışlara, öyle mal
gibi bakıyor’ diye geçiriyordu.
Halim de patronun yüzüne dikkatli baktığını
görünce içinden ‘eyvah yüzümde bişey mi gördü acıba? Tabi ya sabah sabah
Nuri’nin bokuna dar alamed çıkınca yüzümü bile yıkımadım. Aynıya bile bakmadım.
Her hal yüzüm gözüm çok pis görüküyor. Acıba burnumda sümük falan gördü de,
beni gelen gadının yanında rezil ettin deyemi gızdı?” diye geçirip “valla
patron, arkıdeş bokuna acilen çıkınca yüzümü bile yıkımadım, ondan öyle
gözüküyondur” dedi.
Yavuz bey şaşırmıştı. “Ne arkadeşi? Ne yüz
yıkaması? Sen diyosun? böyle salak salak” diye sertçe sordu.
Halim temelli şaşırmıştı “şey patron, siz
bene ters ters bakınca yüzümü yıkımadım da sizi o kadının yanında rezil ettim
şey deyi öyle dediydim” dedi.
Yavuz bey Halim’in bu abuk sabuk
konuşmalarıyla rahatlamıştı. İçinden ‘bu salak mı benim dostu elimden alacak;
hadi ya sen de’ dedi. Rahatlamıştı.
Halim’e sertçe “öyle salak salak konuşup
durma; yüz verdik diye de hemen götün kalkmasın. Cibciddi işine bak. Ben şimdi
çıkıyorum. Yarına kadar yokum, ona göre” dedi, çıkıp gitti.
Tam bu sırada Halim çok ciddileşmiş ‘emret
patron, sen heç merak etme; benim götüm kakmaz. Ben işimi çok iyi yaparın’
diyecekti, patron gidince laf ağzında kalmıştı. Patron gittiği için biraz sesli
“bu patronu da noluyo böyle ya. Heç akıl sır ermeyo. Ben heç vazifemi aksıdır
mıyın? Dangılakmıyın ben? Yoğusam ekmek yedi gabı sıçıcek bi hain miyin? Hiç
bile değil, sen merak etme patron, ben hiç şımarman” diye söyleniyordu.
Bu sırada çaycı garson boşları almıya
gelmişti. Tam o sırada Halim söylendiğini görüp kendine bi şey söylüyor
zannetti. İçinden fırsat bu fırsat deyip; ne zamandır konuşup, biraz samimi
olmak istediği Halim’e “buyur bişey mi dedin Halim abi?” dedi.
Halim garson konuşunca birden kendine geldi
“işini bak sen, işini bak” dedi. Garson yine çok korkmuş hemen boşları alıp
sıvışmıştı.
Giderken ‘salak oğlum hiç bu ayıyla harara
mı girilir?’ diye söyleniyordu. Halim garson gidince kendine çok kızdı. ‘Salak!
Sen böyle galdırı goyverisen herkes senle muhatap olur. Dön işinin başına’
deyip koltuğunda hiç kımıldamadan oturuyordu. Ama patronun yanına gelen kadın
aklından hiç çıkmıyordu.
Az önce, Yavuz bey aniden çıktığında da
Halim o kadını düşünüyordu. Yavuz bey çıkınca asıl şaşırması o yüzdendi. Şimdi
o kadın aklına yine gelince ‘acıba Yavuz bey anladımıyki?’ diye endişelendi.
‘Yok be yav; nerden anlıcek? Bu ermiş mi?’aklımdan geçeni bilicek” diye düşünüp
rahatladı.
Yine içinden ‘gahbıbıllalı garı; emme güzel
ha!’ dedi. Sonra kendine kızdı ‘ayıp ayıp patronun şeyine öyle göz mü dikilir?’
deyip kadını aklından çıkarmaya çalıştı. Ama bir türlü aklından gitmiyordu.
Çünkü Tarlabaşı’ndaki kadından bu yana bu
yakından gördüğü ikinci güzel kadındı. Yolda molda giderken çok kadın
görüyordu; ama onları hiç böyle aklına getirmiyordu. Çünkü bu kadını çok
yakından görmüştü, bir de kadın çok fingirdemişti. Nuri böylesi kadın görünce
“kadın iş atıyor” der Halim ‘nası iş?’ atıldığını anlayamazdı. O, Nuri bazı
kadınlar için “iş atıyor” deyince “hani neriye atıyomuş?” der. Nuri’de ona çok
güler “amma malsın ha!” derdi Halim onu da anlamazdı. Çünkü Nuri’yle sanki
dilleri çok farklıydı.
Şimdi bu kadının daha farklı aynı köyde
“ıradıyoda” konuşan kadın gibi konuştuğunu fark etmişti. Şimdi de aklına bu
gelmiş kadının orası burası aklından gitmişti.
Yıllar önceydi. Daha çok küçüktü. Evde
ninesinin önüne yatmış; ninesi onun saçlarını parmaklarıyla karıştırıyordu. O
sırada radyo açıktı. O radyoyu “ötürüklü” dedesi ölmeden önce almıştı. Ninesi
“diden ötürüklü mötürüklü biriydi; emme has adamdı. Herkesten önce ıradıyoyu
aldıydı” derdi.
İşte o gün ninesinin önünde uzanmış
yatarken radyoda kadın sipiker konuşuyordu. Bu aklına gelmişti. “Ninecim bu
garı neden? sen gibi ben gibi konuşmeyoda böyle gonuşuyo” demişti.
Ninesi ‘oğlum o garıla okumuş yazmış garı,
bide şeherli ondan öyle gonuşuyo’ deyince Halim ‘iyi de; misila sen de şehirde
galsan öylemi gonuşurdun?’ diye sormuştu. ‘Nineci, sen şindi gine, misila deyi
deyi başladın gastacı gibi sormuya’ demişti.
Çünkü köye geçen yıl bir gazeteci gelmiş
‘yurdumuzun kadınları’ diye bir araştırma için bütün kadınlara, bu arada
ninesine de sorular sormuştu. Ninesi ona onun için “gastacı gibi sormuya
başladın” deyip; “dur sene bildim her şeye söyleyen, öğren de sorup durma”
demişti.
Ve “şindi sen böyle deyon. Misila sen
ebenin gızı gibi köy katibinin gızı gibi gonuşabiliyon mu? Gonuşameyon neden?”
diye hem sorup, hem cevaplayarak anlatmaya devam etmişti. “Neden biliyon mu?
Çünküm insanla gonuşmeyi bi anılandan, bi de ninilenden öğrenir. Sona gezip
tozurak azcık bişele öğrenir. Emme en çok laf bilenle de en çok okuyanladır.
Emme öyle hocula gibi namaz duası okuma değil kitap mitap okuyup örenenledir.
Misila ebenin gızı da köy katibinin gızıda senden çok laf biliyor, neden?
Çünküm hem okuyola, hemi de çok yer görmüşle ondan” demişti.
Halim “ninecim eyi deyon da misila ben de
okulda kitap ney okuyon; emme hep aynı gonuşuyon. Misile ben esgere gideke çok
yer görcen. Orlada ben de mi çok laf örenicem” deyince, nineci “tosun oğlum
öyle dangılak dangılak sorup durmu da, az dinne” demişti.
Halim başkası “dangılak” deyince çok
kızıyordu ama ninesine hiç kızmıyordu. “Susdum” demişti.
Ninesi “şindi oğlum çok laf en çok çok
kitab okumeylo oluyomuş. Nerden biliyon dersen. Bizim zamanımızda bi öğretmen
geldiydi. Bavıl bavıl kitapları varıdı. Bavıl bavıl kitaplana nerde gördün
dersen; onun evini benim anam, yani buban ninesi temizledi de ordan biliyon. O
öğretmen köylüye öyle dediydi. ‘Çok laf öğrenmek isteyosanız, çok şey bilmek
isteyosanız bu kitabladan okuyun’ dediydi. Emme hem diden hem köylüle ona
gominis deyi çok gızıyodu. Emme o öğretmen çok laf biliyo; aynı gasatacı garı
gibi çok gonuşuyodu ordan biliyon. Sen de böyle sorucu arab gibi sorup sorup
beni sıkışdırıp durma” demişti.
Bunlar aklına geldi. ‘Bu garı ya çok
okumuş, ya anası bubası memuran, ya da çok yer görmüş’ dedi.
Ama bu işin içinden de çıkamamıştı. Vakit
de geçmek bilmiyordu.
Patron da kadın gidince işi gücü bırakıp
gitmişti. ‘Patron bu garıdan korkuyo valla. O gelince aklı bokuna garıştı, netceni
bilimedi’ diye düşündü. ‘Garı da garıydı ha’ dedi. ‘Acıba Nuri’nin garı mı
güzel, bu garı mı güzel?’ diye aklına gelince ‘hop hop oğlum. Sende gökgörmedik
gibi bir garı gördün felen şaşdı. Sen kayassımın kimin garı güzel, edebsiz’
diye kendini azarladı; o kadını aklından çıkarmaya çalıştı. Hakkından
gelemeyince “ben de galdım yerden düşünmeyi başların, ozuman garıyı unudurun”
dedi. “Vakit da epey var” dedi. ‘Patronunu kadının arkasından mı gittiği?’
sorusu aklına gelmiş hemen “bene yavu” demişti.
Aslında çok kolay unuturdu. En büyük
özelliği buydu. Bu güne kadar yaşadığı onca sıkıntıyı unuta unuta bu günlere
gelebilmişti. Ama şimdi bu kadını aklından çıkarmaktan zorlanıyordu. Döner
sandalyesinde geriye yaslanıp gözlerini tavana dikti. “Nerde galdıydım?” dedi.
Arada bir aklına gelen kadına rağmen nerede kaldığını hatırladı. “Ha savcı bi
adam çığırıp bene ‘bu tutukluyu götürün’ dediydi.” Oradan hatırlamaya başladı.
Bu hatırladıklarını yirmi küsur yıl önce
yaşamıştı. Ama hiç unutmamıştı. O beş yaşındayken ‘bubacını çılbacık
yıklarıken’ gördüklerini bile ‘gıt mıt’ hatırlıyordu.
Daha önce de yazdım Halim yaşadıklarını
damıtıp, içinde yaşadığı küçük küçük mutlulukları hatırlayarak bu güne
gelmişti. Yoksa unutmaya çalıştığı, unuttuğu öyle zamanlar vardı ki ‘hadi yahu,
olur mu öyle şey? İnsan buna nasıl dayanır?’ diye şaşardınız. Bunları ben de
yıllar sonra onu tanıyan birinden öğrenince Halim’in neden unutmaya çalıştığını
anlamış ve ona hak vermiştim.
Neyse; “savcı bu tutukluyu götürün” deyince
gelen polisler Halim’in elini yine kelepçelemiş, o da bavulu eline alıp
çıkmıştı. Çıkarken aklı köy katibinin küçük kıza benzeyen katip kızda kalmıştı.
Arkasına dönüp ona bir daha bakmayı çok istemiş; ama cesaret edememişti. Yalnız
yıllar sonra çocukluğunun en mutlu günlerini hatırlatan bu kıza içinden minnet
duymuştu. Bir daha ne zaman ‘hakiki bal rengi buğulu köy katibinin gızına veya
ona benzeyen birine görücedi’ bu aklına geldi.
İçinden ‘kimbilir?’ dedi. Onun böyle kendi kendine konuştuğunu gören
polislerde biri “bişey mi söylüyosun?” dedi. Halim “hiç pulis bey misila
deyodum” dedi. Polis bundan bir şey anlamamış ‘bu tam kafadan herhalde’ diye
içinden söyleniyordu. Onu bir kapının yanına getirmişlerdi. Orada kapının
önündeki görevliye “tutukluyu getirdik” dediler. Görevli içeri girip çıktı. “Az
ilerde beklesin hakim bey çağırcak” dedi. Polisler onu kenara çektiler. O da
elindeki bavulla orada bekliyordu. Polisin biri bavulu gösterip gülümseyerek
“içinde çok kıymetli şeyler var herhalde” dedi. Halim polisin gülümsemesinden
cesaret alarak “yok bizimoğlan içinde bi bok yok. Postal, parka bi de don
göynek ogudar” dedi.
Polis bir tutuklunun ‘bizimoğlan’
demesinden rahatsız olmuştu. “Hop ben senin asger arkıdaşınmıyın bizimoğlan
diyorsun?” deyince Halim birden kendini toplamış “pardon memur bey bende öyle
decedim, ağzımdan gaçıvermiş” deyince polis “hah şöyle adam ol; adamı kişiyi
öğren” derken biraz heyecanlanmıştı.
İçinden ‘bunlara hiç yüz vemeye gelmiyor.
Hemen yayılıyolar, cahil herif” diye geçiriyordu. Halbuki kendide ilkokul
mezunuydu ama ‘memurdu.’
Halim de içinden ‘öyleyse memur bey; sende
adam gibi sor. Sen cıvıdısan bende öyle derin. Ne demişle imam ossurusa cemat
sıçamış’ diye geçiriyordu.
Ama dudaklarını sımsıkı sıkmış hiç belli
etmemişti. “O deyilikten“ tavana bakmaya başladı. O polis de ‘tavanda bir şey
var mı?’ diye baktı. Bir şey göremeyince; biraz mırıldanarak “adam tam
çatlakmış” dedi.
Halim polisin mırıldanmasını duymuş ‘şunu
bi haddini bildiren’ diye düşünmüştü. Bu sırada ninesinin ‘her laf her yerde
söylenmez. Ettin lafa duyup annecek gulak varısa öyle söyle. Yoğusam dilini
götüne sok, sus otur’ dediği aklına gelince de ‘nerdee bu hıyar gibi pulisde
öyle gulag deyip hiçbir şey demeden; orada susup beklemeye karar verdi. Yine bu
sırada dudakları sımsıkı kapalıydı. Polis onun dudaklarını sımsıkı kapatıp
tavana bakmasında sinir olmuştu. “Bokmu var tavanda, gözünü dikdin bakıyosun”
diyecekti. Tam o sırada görevli “tutuluyu hakim bey istiyor” deyince kendini
topladı. Yalnızca Halim’e “şöyle buyur göğe bakan bey” dedi. Halim polisin
kendine sinir olup; öyle söylediğini anlamıştı. İçinden ‘hah şöylem yolu gel
bakam. Sen kimnen dansediyon?’ dedi.
Halim bu lafı da o kısacık sürede dayısının
kahveye gelip oyun oynayanlardan öğrenmiş; ninesinin dediği taşı gediğine
koymuştu ama tabi içinden ve kendi kendine.
Bu sırada odadan içeri girmişti. Bir de ne
görsün. Karşısında akşamüstü savcının yanındaki adam vardı. Savcının o adam
odaya girince ayağa kalkıp ‘buyurun hakim bey’ dediğini hatırladı. İçinden
savcıya ‘eferin, bene tam adamına gönderdi. Buna diyecek fazla lafım
galmadıydı’ diye dudakları sımsıkı kapalı söylenip hakimin karşısında esas
duruşda durdu. Gözlerini de hakime dikti.
Hakim az önce savcının gönderdiği Halim’in
verdiği ifadeyi okuyup bitirmişti. Karşısında dimdik gözleri kendine dikili
esas duruşta duran Halim’e “rahat” dedi. Halim aynı askerdeki gibi rahat duruşa
geçti. Hakim gülmemek için kendini zor tutuyordu. Önünde de yine bir katip
bayan vardı. Halim gözlerini kaçırıp ‘acıba bu kime benziyor?’ diye merak
ediyordu. Katip kız bir ara gözlerini Halim’e çevirince Halim az daha düşüp
bayılacaktı. Çünkü bu katip kızda aynı Halim “anacığı” ölüsünün yanında
ağlarken, elinden tutup “ağlama” diyen ebenin güzel kızına benziyordu. “Yok
anasını saten, ogudar değil gari. Bunlar benle dalgı geçiyor herhalde” dedi.
Bunu mırıldanarak söylemişti. DEVAM EDECEK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder